İzmir’de Disleksi Eğitim Merkezi: Disleksi Nedir, Eğitimi ve Ailelere Öneriler

Disleksi Nedir?

Disleksi genel anlamıyla kelimelerde meydana gelen zorluklardır.

Disleksiye sahip kişilerin beyinlerindeki konuşma ile ilgili bölüm bazı farklılıklar gösterir. Disleksili insanlar; okuma, yazma ve kelimeler ifade eden harflerin kullanılmasında zorluklar yaşar. Hafıza, organizasyon, odaklanma ve sayısal konularda daha az etkindirler. 

Disleksi zeka ile bağlantılı değildir. Disleksiye sahip bireyin zeka seviyesi normal ve normalin üstündedir. Disleksi her insanda aynı düzeyde seyretmez. Hafif orta ve ağır belirtiler olabilir. Disleksi çok belli olmayan bir engeldir ve dislektik bir çocuk ilk bakışta farklılık göstermez..  

Disleksi bir hastalık değil, hayat boyu devam eden genetik bir durumdur. 

Disleksi, bireyin normal veya üstün zeka seviyesinde olmasına karşın okuma, yazma ve dil becerilerinde sorun yaşamasına neden olan özel öğrenme güçlüğüdür.

Diskleksi kısaca öğrenme güçlüğü olarak bilinen disleksi, okuma ve yazma becerilerinde zorluk çekilmesidir. Aynı zamanda dil becerisinde de yaşanan sorun çocuk yaşlardan başlar ve kişinin harfleri, sayıları ters görmesine ya da benzer sayı ve harfleri karıştırmasına neden olur. Zeka geriliği ya da engeli değil, öğrenmede farklı bir yol izlenmesini gerektirmektedir. 

Şimdi sorularla disleksi nedir,  disleksinin belirtileri nelerdir? gibi soruların cevaplarını yanıtlayalım.

Disleksi nedir; dikkat ve hafızayı etkilemekte olan disleksi, toplumumuzda yanlış tanımlanmakta, kişinin zeka problemi olduğu düşünülmektedir. Ancak zeka değil, öğrenme farklılığından kaynaklı olan bir durum söz konusudur. Kişi sesleri doğru algılar, anlamları bilir ancak harf ve sayılarda benzerlikleri karıştırmaktadır. Bir nevi dikkat bozukluğuna neden olan bir hastalık olduğu için özel eğitimle kişiler sağlıklı bir öğrenme aşaması geçirmektedir.  

Disleksi hastalığı nedir; kişinin dikkat ve hafıza dağınıklığından kaynaklanan bir öğrenme güçlüğüdür. Genellikle doğuştan gelen bir rahatsızlık olduğu için küçük yaşlarda disleksi eğitimi alınarak, hastalıkla başa çıkılması gerekebilir. Disleksi tedavisi ilaç ve benzeri durumlara fazla gerek duyulmadan sadece öğrenme güzergahının farklı izlenmesi durumunda hastalığın tedavi edilmesini sağlayacaktır. Kişiler disleksi testi yaparak da kendilerinin hangi aşamada olduğunu bulabilir. 

Disleksi Belirtileri Nelerdir?

Çocuklarda disleksi ve yetişkinlerde disleksi farklı belirtiler gösterebilmektedir. Genel olarak çocuklar geç konuşma, yeni kelimeleri öğrenmede zorlanma ve yavaşlık, kelimeleri söylerken ses sırasında karışma, renkler ve sayıların isimlerini hatırlamama, harfleri ters yazma ve tekerleme ya da kafiye öğrenmede zorluk çekme zorluklar çekerler. Disleksi nasıl anlaşılır; çocuklar için anlaşılması kolaydır. Disleksi çalışma kağıtları üzerinden çocuğunuzun hangi harfler ve sayıları nasıl yazdığını gözlemleyebilir, disleksi derneği için de başvuru yaparak detaylı bilgi öğrenebilirsiniz. Disleksi yazı örnekleri belirtiler konusunda sizlere destek olacak, disleksi için alıştırmalar yapılmasını da sağlayacaktır.  

Disleksi belirtileri ilk aşamada öğrenmede ve okumada zorluk çekmeyle anlaşılır. Çocuklarda kafa karışıklığına neden olan ilk belirtiler, geç konuşma ve benzer harf ve sayılarda karışıklıklar yaşanmasıdır. Çoğunlukla yazıda ‘’b’’ harfi ile ‘’d’’ harfini yanlış yerlere yazarlar. Aynı durum sayılarda ‘’2’’ ile ‘’5’’ arasında da yaşanmaktadır. 

disleksi nedir belirtileri nelerdir; disleksi testi ilkokul üzerinden yapılarak, disleksi testi pdf kullanılarak da ebeveynlerin kullanabileceği yöntemler arasında yer alabilmektedir. 

Çocuğun Disleksi Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Disleksi nedir nasıl anlaşılır; öğrenme güçlüğü olan disleksi için özellikle doktora başvurmak gerekir. Disleksi için hangi doktora gidilir; disleksi için çocuk psikiyatriye gitmek gerekmektedir. Yetişkinler de psikiyatri bölümünden yararlanabilir. Derneklerin hazırladığı disleksi kitapları ve testlerinden yararlanılabilir. Aynı zamanda disleksi testlerini de yaparak hastalıkla ilgili kendi tedavi alanınızı oluşturmanızı sağlayacaktır. Diseksi için okuma metinleri ve disleksi etkinlikleri de çocuklarınızın için tedavi sürecinde destek olacaktır. Yine disleksi egzersizleri sürecin daha hızlı ilerlemesinde yardımcı olacaktır.  

Disleksi Olan Ünlüler Kimlerdir? 

Disleksi olan ünlüler arasında en çok bilinen isim oyuncu olan Ebru Cündübeyoğlu’dur. Aslında hastalığın çok büyük bir etkiye sahip olmadığını da gösteren oyuncu, ezber yapma, oynama ve eğitimde başarı noktasında da oldukça yetenekli bir süreçten geçmiştir. Disleksi ünlüler Aslı Enver de oyuncu olarak yer almıştır. Disleksi haftası 5 Ekim ile 11 ekim arasına kutlanarak, hastalığın çocuklara destek sağlaması için yardımcı olmaktadır. Ebru Cündübeyoğlu disleksi hastası olarak yaşadığı zorlukları ve aynı zamanda hastalığın da kattıklarını paylaşmıştır. 

Disleksi Sonradan Olur Mu? 

Disleksi travma nedeniyle sonradan olabilmektedir. Disleksi tedavi edilmesi ve eğitim aşamasında öğrenme alanının farklı bir yöntemle geliştirilmesi sonucunda tedavi edilebilir.  

Disleksi’nin Çocuklara Etkileri Nelerdir?

Disleksiye sahip çocuklar okuma ve yazmada zorluk yaşadığı için öğrenme noktasında arkadaşlarının gerisinde kalabilir. Ayrıca anlama sorunları, beceriler arası uyumsuzluk ve aşırı dikkat eksikliği de disleksi öğrenme güçlüğü belirtileridir. 

Disleksi Problemi Olan Çocuğa Nasıl Yardım Edilir ?

Dislektik çocuklar okulda başarısız olmaları durumunda özgüven eksikliği yaşayabilirler. Buna bağlı olarak farklı psikolojik sorunlar baş gösterebilir. Maalesef okumayı öğrenemeyip yaşıtları arasında küçük duruma düşebilirler. Ek olarak, disleksili çocuklar kırılgan bir karaktere sahip oldukları için, çevrelerinden olumsuz etkilenerek karamsarlığa kapılmaları çok kolaydır. 

Ebeveynler ve öğretmenler, bu rahatsızlık konusunda yeterince bilinçli olmadıklarında yaşanan problemler için çocuğu suçlayabilirler. “İstersen yapabilirsin, aklın hep kötü işlere çalışıyor, umursamıyorsun, yaramazsın” gibi sözler sarf ederek çocuklarda kalıcı hasarlara neden olabilirler. Bu nedenle çocuk ile iletişimde olan herkes disleksi ne demektir, okuma güçlüğü nasıl giderilir, dislektik çocuğa nasıl destek olunur, disleksi için neler yapılmalı ve benzeri konulara en azından temel konulara hakim olmalıdır. Dislektik bir çocuğa yaklaşırken; 

 1) Sabırla yaklaşın; çocuğunuz veya öğrenciniz okuma zorluğu yaşıyorsa sabırlı olarak ilgi gösterin. Metinleri sesli okumasını isteyerek cesaretlendirin. Okuma sırasında hem çocuk hem de dinleyen kişi hatanın yapıldığını noktaları fark edebilir ve müdahale edebilir. Sesli okuma yöntemi disleksi için vazgeçilmez bir egzersizdir.

2) Motive edici olun; öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların özgüvenlerini tazelemek için onları sürekli olarak tebrik edilmesi gereklidir. Çocuğun başarılarını tebrik ederek onunla gurur duyduğunuzun altını çizin. Bu pekiştirme çocuğun başarma isteğini destekleyerek onu motive edecektir.

3) Çocuğun eğitimini oyunlarla renklendirin; çocuğun hoşuna giden materyal ile gelişimini destekleyin. Disleksili çocuklar oyunlarla içli dışlıdırlar ve özenle seçilmiş oyunlar disleksi egzersizleri sayılabilir.

 4) Arkadaşlarıyla kıyaslamayın; Bu sadece dislieksiye sahip çocuklar için değil tüm çocuklar için geçerli bir olgudur. Çocuğunuzu diğer çocuklarla kıyaslamayın ve öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklarınbu durum karşısında çok daha hassas tepki verebileceklerini unutmayın.

 5) Okul yöneticileri ve öğretmeni ile birlikte çalışın; sadece ebeveynlerin dikkatli olması yeterli olmayacaktır. Durum hakkında okuldaki kişiler ile görüşerek disleksiye sahip bir çocuğa nasıl yaklaşılması gerektiği hakkında bilgi verin

 6) Özel yetenekleri ön plana çıkarın; disleksi belirtileri gösteren çocukların genellikle mükemmel olduğu özel ilgi alanları bulunur. Bu ilgi alanlarını keşfedin ve geliştirmeye çalışın. Çocuğunuzun göstereceği başarı ona motivasyon sağlayarak özgüvenini etkilyecektir.

 7) Motivasyon sağlayarak takdir edin; çocuğa başarabileceği farklı görevler verin. Ona güvendiğinizi söyleyerek bu küçük ama önemli görevlerin takibini sağlayın. Başarıyla sonuçlandırdığı her görev için onu tebrik ederek motivasyon sağlayın. Çocuğunuza günlük olarak 6 ile 10 arası görev verin. Çocuğunuz bu keyifli ve küçük görevleri yerine getirirken bilişsel becerilerini de geliştirmiş olacaktır. Tamamladığı her görev için onu tebrik etmeyi unutmayın.

 8) Dikkat dağıtıcı materyalleri uzak tutun; Okuma bozukluğu öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların odak süreleri de çok daha kısa olabilir. Çocuğunuz ders yaparken masasında dikkatini dağıtacak eşyalar olmamasına dikkat edin. Odasını her zaman organize ve tutmaya özen gösterin.

 9) Öğrenmeyi çeşitli aktivitelerle eğlenceli yapın; Ödevi, kitap okuma gibi görevlerde de olabildiğince oyunlaştırma yöntemini kullanmaya çalışın. Örneğin; Çocuğunuzun ders çalışma sırasında siz de ona eşlik edebilirsiniz. “Hadi ödevlerimizi beraber yapalım” diyerek sıra ile okuma gibi aktiviteler yapabilirsiniz. 

10) Çocuğunuza ne olursa olsun sevgi dolu olduğunuzu gösterin; Öğrenme bozukluğu olan çocukların bazı negatif durumlarr nedeniyle içe dönük bir karakterde olabileceklerini unutmayın. Sevgi çok önemlidir ve iyileştirici bir etmendir. Ona olan sevginizi her fırsatta dile getirin ve gösterin. Başarısızlık yaşadığı durumlarda üzülmeyin ve ona karşı sevginizin bir işi başarması ya da başaramaması ile ilgili olmadığını hissettirin. 

Disleksi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Disleksinin henüz netleşmiş kesin bir tedavisi yoktur. Disleksi ile birlikte görülebilecek diğer bozuklukları yönelik birtakım tedavi süreçleri vardır. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu disleksi ile birlikte görülebilir. Bu durumda dikkat eksikliği için çeşitli ilaç kullanımı ve ilaçsız tedavi yöntemleri gibi seçenekler mevcuttur. 

Okuma ve öğrenme bozuklukları yaş ilerledikçe azalma gösterebilir fakat tamamen ortadan kalkmaz. Genellikle yavaş okuma,  ufak tefek yazım hatalarının ve kelime farklılıkları kalıcı olabilir. 

Disleksi tedavisi için en iyi süreç özel eğitim programları ile mümkündür. Özel eğitimde kullanılan araçlar hastalığı ortadan kaldırmasa bile öğrenmenin önündeki engellerin ortadan kalkmasına yardımcı olmakta. Çocuk ruh sağlığında profesyonel uzman doktorlar disleksi teşhisi koymak için bazı testler uygulamakta. Okuma bozukluğu ve öğrenme bozukluğu testi bunlardan başlıcaları.

Disleksi Türleri Nelerdir?

1) Okuma bozukluğu; kelimeleri tersten okumak, kelimeleri yutmak, atlamak, heceleri atlamak, heceleri karıştırma, harflerin yerlerini ve harfleri karıştırma, duraksayarak ve yavaş okuma gibi okuma güçlüğü çekerler. 

2) Yazma bozukluğu (disgrafi);  harfleri ters yazmaları, harflerle rakamları karıştırmaları, birbirine benzeyen sembolleri ve imgeleri karıştırıp hatalı kullanmaları muhtemeldir. örnek “E” harfini ters yazabilirler veya “E” yerine “3” rakamını kullanabilirler. Özellikle “d” harfi ve “b” harfi, gibi noktalı harflerle noktasız harfler çoğunluklar karıştırılır.

3) Öğrenme bozukluğu-öğrenme güçlüğü; basit anlaşılır komutları takip edemeyerek öğrenme güçlüğü yaşayabilirler. Örneğin; kendi sağ ve solunu karıştırmak, ayakkabıların eşlerini ters giymek gibi.  Bu gibi durumlar yaşıtlarından geri kalmalarına ve zorluklara neden olur. 

4) Anlama bozukluğu; bu kısımda dikkatle ilgilidir. Disleksi Çocuklar, dikkatini sürdürme konusunda güçlük çekebilirler. Dikkat bozukluğu ile disleksinin birlikte gözlemlenmesi olasıdır. Bu sebeplerle anlam bozukluğu problemi ile karşılaşabilirler. 

5) Çelişki; resim, müzik, matematik gibi bazı alanlarda sizleri şaşırtabilecek performans sergileyip yaşıtlarına göre daha çok işler yapabilirler ve başarabilirler. Disleksili çocuklar özel yetenekli çocuklardır. Bu durum sizin kafanızı karıştırabilir yani sizleri “isterse o yapar” gibi yanlış düşüncelere-fikirlere sevk edebilir. Aslında okuma bozukluğu zeka ile alakalı değildir. Disleksili çocukların desteklenmeleri gerekir. 

Yukarıda belirtilen belirtiler öğrenme güçlüğü belirtileri olarak değerlendirilebilir fakat bu belirtiler her azman disleksi ile birlikte görülmeyebilir. Disleksi teşhisi için uzman doktorlar tarafından teşhis konulmalı. 

UNUTMAYIN!

Bir çocuğa disleksi tanısı konabilmesi için zeka düzeyinde problem olmaması gerekmektedir. Yani, diğer tüm alanlarda yaşıtları benzer şekilde başarılı veya yaşıtlarından daha becerikli olmasına rağmen dil (okuma yazma) konuşma problemi yaşayan çocuklara disleksi teşhisi konulabilmekte. Disleksi teşhisi koymak tamamen Uzman doktorların görevidir. Dolayısıyla “çocuğum disleksi mi?” diyen ebeveynler çocuk psikiyatristlerine başvurmalıdırlar. anne-baba veya çeşitli rehber öğretmen öğrenme güçlüğü belirtilerinden yola çıkarak kendilerince disleksi teşhisi koymamalıdırlar. 

Disleksi Çocuğu Olan Aileler Ne Yapmalı ? 

Disleksi bir Zeka geriliği değildir. Disleksi tanısı konumuş çocukların öğrenme potansiyelleri elbette vardır ancak öğrenme stilleri, yöntemleri ve süreleri diğer çocuklara göre farklılık gösterebiliir. Bu nedenle çocuğuna disleksi tanısı konumuş olan ailelerin telaşlanmalarına ve  paniğe kapılmasına çocuğun da bir yetersizlik hissine ya da gelişimsel sorun olduğunu düşünmesine gerek yoktur. ilk etapta yapılması gereken var olan durumu kabul etmektir. Kabullenme süreci arkasından başarı sürecini de getirecektir. 

Aile ya da öğretmen tarafından çocukta tespit edilen ya da fark edilen bir öğrenme güçlüğü varsa bu durum öncelikle test ve ölçekler kullanılarak profesyonel biri tarafından değerlendirilmelidir. Disleksi tanısı konan çocuklar yaşıtları gibi klasik eğitim hayatlarını tamamlayabilir. Yani okul öncesi, ilkokul ortaokul ve lise eğitimini başarı ile geçirebilir. Eğitim-öğretim hayatları süresince bir otizmli ya da down sendromlu bir çocuk gibi yoğun olarak özel eğitim hizmetlerine ihtiyaç duymazlar. Özellikle ilkokul evresi ile birlikte disleksi daha rahat tanımlanabilir. Bu nedenle çocuğunuz ilkokula başladığı sürede sizinle öğretmeninin gözlemleri ve tespitleri çok önemli ve değerlidir. çocuğunuzun genel gelişim değerlendirmesi, gidişatı ve akademik değerlendirmesi için bir uzmandan destek almanız mutlaka önemli olacaktır.

  • Tanılama sürecinin ardından çocuğunuzun akademik becerileri ve derslerine yönelik bire bir destek olarak onun öğrenme, başarı ve motivasyonunu artırmak sizin elinizde. 
  • Bol bol kitap okuması yapılmalı. 
  • Bunun yanı sıra disleksi tanısı konmuş çocukların olabildiğince stresten uzak yaşaması gerekmekte. Çünkü stres, disleksi durumunu daha da zorlaştırabilir. 
  • Çocuğun ders çalıştığı ortamdaki parlak ve dikkat çekici uyaranları kaldırarak işe başlayabilirisiniz.
  • Çocuğa çalışma becerilerini kullanmasını sağlayıcı ev egzersizleri verin. Mesela derse oturmadan önce çalıştığı masanın hazırlığı gibi. Bu sorumluluklar evdeki diğer işlerde de kendini gösterecektir.
  • Çocuklar sürekli başarısızlıkla yüzleştiklerinden evde başarı ile yapabilecekleri küçük sorumluluklar verilmeli ve her seferinde takdir edilerek desteklenmelidir. 
  • Çocukla nokta birleştirme çalışmaları yapın. okunaklı hızlı ve düzgün Yazamadığı zaman ona öfkelenmeyin, sabırla gelişimini inceleyin.
  • Kolay anlayabilecekleri kısa kelimelerden basit cümleler yazdırarak başlayın. Başardıkça daha zorlara geçin. 
  • Grup içinde başarabileceği görevler vermeye dikkat edin. Daha çok resimli kitaplar kullanın. Görsellik öğrenmeleri için çok önemlidir. 
  • Çabaları sözel ödülle desteklenmelidir. Okuma alıştırmaları günde 2-3 kez aralıklarla veya 5-10 dakikalık devreler halinde olmalıdır. Her gün mutlaka uygulanmalıdır. 
  • Bu alıştırmaları kolaylıkla yapmaya başladığı zaman süre arttırılmalıdır. Bu süreçte yanında oturup destekleyici olmanız çocuğunuz için destekleyici olacaktır. 
  • Yazılı ödevlerini diğer arkadaşları ile kıyaslamayın. kendindeki ilerlemelerin altını çizin ve takdir edin. Sorunlarla tek başına baş etmeye çalışmak sizleri yıpratacaktır. Bu nedenle özel eğitim desteği almanız gerekmektedir. En önemlisi de çocuğunuzun yalnız başarıları değil, çabalarını da ödüllendirin.

Disleksi İle İlgili Kitaplar Ve İlham Verecek Filmler 

 
Disleksi ile ilgili filmler olarak 

  • The Secret, 
  • The Big Picture ve 
  • Taare Zameen Par

filmlerini sayabiliriz. 

Disleksi’de Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinin Önemi (İzmir Disleksi Merkezi)

Dislekside eğitimin en önemli adımı uzmanlarla birlikte çocukların farklı eğitim yollarını bulmak. Yeni eğitim yollarıyla birlikte çocuğun ya da yetişkin bireyin eğitim kalitesini artırmayı hedeflemekteyiz. 2007’den bu yana İzmir’de eğitim hayatına devam eden Özgür Adımlar özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi destekleyici materyaller ve alanında uzman eğitimcileri ile Disleksi tanı grubuna eğitim vermekte.

İzmir’de Disleksi Eğitim Merkezi

2007’den bu yana İzmir’de eğitim veren kurumumuz Özel Adımlar Ahenk ve Rehabilitasyon Merkezi, disleksi teşhisi konulmuş çocuklara özel materyaller ile eğitim vermektedir. Disleksi, gerekli eğitim koşullarında çocuklara engel değil destek olmaktadır. Disleksi eğitimi için iletişim adresimizden bizlere ulaşabilirsiniz. Yine İzmir’de özel öğrenme güçlüğü eğitim veren Özgür Adımlar’ın hizmet detaylarını buradan öğrenebilirsiniz.

Leave a comment